Ile waży 1 kilogram ?
20 maja 2024 r. obchodzimy ŚWIATOWY DZIEŃ METROLOGII - święto ludzi od pomiarów, sprawdzania i legalizacji przyrządów pomiarowych, czyli specjalistów od metrologii.
Kopia wzorca 1 kg przechowywanego w Głównym Urzędzie Miar
Ile waży 1 kilogram ?
20 maja 2024 r. obchodzimy ŚWIATOWY DZIEŃ METROLOGII - święto ludzi od pomiarów, sprawdzania i legalizacji przyrządów pomiarowych, czyli specjalistów od metrologii.
Czym jest metrologia? Jak to dziedzina nauki? Czym się zajmuje? Czy jest naprawdę tak ważna, że ustalono osobny dzień jako jej święto? Spróbujmy nieco się przedstawić…..
Metrologia to dziedzina nauki o pomiarach, zasadach jej wykonywania oraz analizy wyników i błędów pomiarów. Mierzenie i miary pojawiają się w każdym aspekcie życia społeczeństwa, częściej chyba nawet niż pieniądz. Wskutek tego, zapewne traktowane są jako coś naturalnego, samoistnego i oczywistego, jak – nieomal – zjawiska przyrody. Rzadko można się spotkać z refleksją i wiedzą, iż miary i mierzenie stanowią system, którego działanie wpływa na wytwarzanie dóbr, obrót towarowy i postęp cywilizacyjny. Metrologia jest nauką zajmującą się teorią i praktyką pomiarów. I chociaż trudno dzisiaj wyobrazić sobie normalnie funkcjonujące państwo bez wykonywania w każdym dniu setek tysięcy różnego rodzaju pomiarów, metrologia pozostaje niezauważana w cieniu innych dziedzin życia społecznego. Bez dokładnie zmierzonego, odtworzonego i przekazanego metra, kilograma, ampera, kelwina czy greya nie byłoby samochodów, komputerów, lodówek, tabletek od bólu głowy, handlu, przemysłu ani w ogóle niczego.
Czy już to gdzieś słyszałeś ? :
Poproszę kilogram ziemniaków, pół kilo pomidorów i cztery marchewki…
Dzień dobry. Starszy posterunkowy Jan Kowalski z Komendy Rejonowej Policji w Białkowie. Powodem zatrzymania jest wykroczenie – przekroczenie prędkości o 27 km/h na ograniczeniu do 50 km...
Ależ to dziecko szybko rośnie. Prawda, ma już 9 miesięcy i waży 8,5 kilograma.
Tankowałem z dystrybutora nr 3. Wyszło 45 litrów benzyny…
Za 500 metrów skręć w lewo i miejsce docelowe będzie po prawej stronie…
Takie zdania każdy z nas wypowiedział lub usłyszał wiele razy w życiu, a niektóre z nich wypowiadamy codziennie. Ale czy ktoś zastanowił się, że w każdym z nich przejawia się działalność urzędów miar? Że praktycznie dla każdej dziedziny naszego życia prywatnego, gospodarki, usług, działalności instytucji publicznych, urząd miar ma swój udział, , który w swojej działalności zajmuje się właśnie pomiarami i sprawdzaniem przyrządów pomiarowych.
Metrologia towarzyszy nam od początku naszego życia. Pierwszymi czynnościami metrologicznymi, jakie zostały przy nas wykonane – niestety bez naszej świadomości, a szkoda – byłyby piękne wspomnienia…. było nasze ważenie i mierzenie po urodzeniu, czyli już wtedy zetknęliśmy się z wagą i miarką. Przez kolejne lata rodzice nas mierzyli – ależ nasze dziecko szybko rośnie!. Wielkim przeżyciem było pójście do szkoły i zakup książek i zeszytów – ależ ten tornister jest ciężki…. waga znowu pokazywała, ile to musimy codziennie dźwigać na plecach.
Przykładów można wymieniać praktycznie nieograniczoną ilość – gdy chorujemy, pierwszą czynnością jest pomiar naszej temperatury, lekarz przepisuje nam lekarstwa w określonej dawce. Ale czy mamy wiedzę, że do odważania składników leków jest używana wysokiej dokładności waga analityczna – sprawdzona przez urząd miar. Każdy remont w mieszkaniu – wymiana instalacji, zakup nowych szafek, wykładziny jest poprzedzony dokładnymi pomiarami. Papierowe mapy wyszły praktycznie z użycia – jedną z pierwszych czynności po wejściu do samochodu jest wpisanie w nawigację miejsca docelowego naszej podróży. Nie zastanawiamy się, że do działania systemu GPS potrzebny jest super dokładny pomiar czasu dotarcia sygnału radiowego z satelitów do odbiornika. Dziś każdy statek i jacht dalekomorski nie wyruszy w rejs bez sprawnie działającego systemu nawigacji satelitarnej. Nie mówiąc o tym, że zbudowanie takich statków bez dokładnych pomiarów nie jest możliwe – np. tolerancja wykonania części silnika jest rzędu tysięcznych część milimetra, a zastosowany balast powinien mieć dokładnie określoną masę, aby podróż jachtem była bezpieczna.
Metrologia ma także swój udział w ochronie naszego środowiska – będąc na przeglądzie samochodu na stacji kontroli pojazdów możemy zaobserwować badanie składu spalin przy pomocy analizatora spalin samochodowych – także sprawdzonego przez urząd miar. Instytucje uprawnione dbają o nasze bezpieczeństwo kontrolując prędkość pojazdów przy pomocy zalegalizowanych mierników prędkości. A z przykładów codziennego życia – nasze zakupy w sklepach, tankowanie samochodów na stacjach paliw, analiza rachunków za zużytą energię elektryczną itp. – we wszystkich tych dziedzinach urząd miar ma swój udział. Bo to właśnie tam sprawdzą i zalegalizują wagę, aby towar został dokładnie odważony, tam skontrolują odmierzacz na stacji paliw, czy wyświetlacz wskazując 50 dm3 faktycznie tyle paliwa odmierzył do baku samochodu. Każda autostrada czy most zostały zbudowane z materiałów o odpowiedniej wytrzymałości, ponieważ maszyny wytrzymałościowe do kontroli tych materiałów zostały sprawdzone przez urząd miar.
Praktycznie wszystkie laboratoria badawcze czy kontroli jakości w zakładach produkcyjnych korzystają z przyrządów pomiarowych sprawdzanych i legalizowanych przez urzędy miar. Nie jest możliwe przeprowadzanie badań bez dokładnych pomiarów masy, długości, natężenia prądu, ciśnienia, temperatury i innych parametrów fizycznych lub chemicznych. Nie jest możliwy światowy handel i wymiana towarowa bez pomiarów masy sprzedawanych towarów, objętości ropy naftowej i gazu płynnego przetłaczanego przez rurociągi czy też pomiaru ilości energii elektrycznej sprzedawanej poza granice kraju. Wszystkie analizy medyczne opierają się bardzo dokładnych pomiarach ilości / stężenia / zawartości określonych składników w krwi lub moczu. Od dokładności tych pomiarów zależy rozpoznanie choroby i zastosowane leczenie, w tym dawkowanie lekarstw wyprodukowanych na linii produkcyjnej ze sprawdzonymi przez urząd wagami.
Cały przemysł maszynowy, elektroniczny, chemiczny opiera się na dokładności pomiarów wytworzonych elementów, dawkowania produktów czy zastosowaniu określonych procesów technologicznych. Praktycznie w każdej dziedzinie gospodarki, nauki i przemysłu trzeba wykonać jakiś pomiar… - witamy w świecie METROLOGII.
A jak wygląda nasza codzienna praca? Zapraszamy do galerii zdjęć.
Dbamy o Twoje rachunki – czy przyrządy służące do „rozliczeń” wodomierze, gazomierze, liczniki energii dobrze mierzą – na zdjęciu legalizacja liczników energii elektrycznej,
Czy ta waga dobrze wskazuje? – Na zdjęciu legalizacja wagi sklepowej… Ta waga dobrze „waży” – na wadze jest postawiony wzorzec masy o masie 2 kg, i taką masę wskazuje wyświetlacz wagi,